اگر علاقه‌مند به حوزه توسعه وب هستید، نیاز به یک کسب‌وکار آنلاین دارید یا می‌خواهید وب‌سایت ایجاد کنید، لازم است در مورد مراحل طراحی سایت حرفه‌ای بدانید.
به طور خلاصه مراحل طراحی سایت عبارتند از:
- نیازسنجی و بررسی بازار هدف و کاربران
- جستجو در حیطه محتوا
- تحویل طرح اولیه wireframe
- طراحی قالب اصلی سایت
- انجام صفر تا صد کدنویسی سایت
- ورود اطلاعات اولیه سایت
- تست و بررسی سایت
- تحویل و آموزش کار با پنل سایت
خدمات طراحی سایت در دنیا و ایران، به اشکال مختلفی انجام می‌گردد و به طبع هر کدام از پلتفرم‌ها و مجموعه‌های طراحی وب‌سایت، بر اساس نیاز مشتری، یک سری ویژگی‌ها را از توسعه صفحات یک سایت، کم یا زیاد می‌کنند که این موضوع قیمت طراحی سایت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
قطعا بهترین روش برای اینکه کیفیت یک مجموعه را بسنجید، مقایسه و بررسی نمونه کار طراحی سایت است. در ادامه روند و فرایند طراحی سایت را مرور خواهیم کرد و به این سوال پاسخ خواهیم داد که طراحی سایت چه مراحلی دارد؟
مهم‌ترین سوالاتی که ضمن مراحل طراحی وب‌سایت باید از کارفرما پرسید!
ضرورت نیازسنجی در طراحی یک سایت بسیار اساسی است و به طراحان و توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا یک پروژه موفق راه‌اندازی کنند. در ابتدا، نیازسنجی به طراحان کمک می‌کند تا اهداف و انتظارات کارفرما را به دقت درک کنند. این فرایند با بررسی مخاطبان هدف، اهداف کسب‌وکار، و نیازهای انتظاری کاربران، انجام می‌شود.
همچنین، نیازسنجی در تعیین و اولویت‌بندی ویژگی‌ها و عملکردهای مورد نیاز سایت نقش دارد. با شناخت دقیق این نیازها، تیم طراحی می‌تواند بهترین تصمیمات را در مورد طراحی رابط کاربری، تجربه کاربری و امکانات فنی بگیرد.
علاوه بر این، نیازسنجی به کاهش ریسک‌های مرتبط با پروژه کمک می‌کند. با شناخت دقیق نیازها، احتمال اشتباهات و ابهامات در طول فرآیند توسعه کاهش می‌یابد و این باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود.
1. هدف اصلی وب‌سایت چیست؟
2. مخاطبان هدف وب‌سایت چه کسانی هستند؟
3. اطلاعات و محتوای مورد نیاز برای وب‌سایت چیست؟
4. تعداد و نوع صفحات مورد نیاز برای وب‌سایت چیست؟
5. نیازمندی‌های طراحی ویژگی‌های وب‌سایت چه چیزهایی هستند؟
6. آیا نیاز به قابلیت انطباق با دستگاه‌های مختلف (ریسپانسیو) دارید؟
7. آیا نیاز به امنیت و حفاظت از داده‌ها در وب‌سایت دارید؟
8. مهلت زمانی برای تحویل وب‌سایت چقدر است؟
9. بودجه مالی برای طراحی و توسعه وب‌سایت چقدر است؟
10. چه امکانات پشتیبانی و نگهداری بعد از راه‌اندازی وب‌سایت مورد نیاز است؟
موارد بالا از جمله کلیدی‌ترین و مهم‌ترین سوالاتی است که یک شرکت در فرآیند طراحی سایت باید از مشتری جویا شود.
9 مرحله کلیدی و اساسی در طراحی سایت
اگر بخواهیم کمی به عقب‌تر برگردیم، اولین سایت وب، به نام “World Wide Web” یا به‌اختصار “WWW”، در سال ۱۹۸۹ توسط تیمی از محققان، به رهبری تیم برنده جایزه نوبل فیزیک بریتانیایی، تیم برنرز لی، ایجاد شد. این سایت ابتدا به‌عنوان یک پروژه تحقیقاتی در مرکز فیزیک بینایی در ژنو، سوئیس، شروع شد.
برای ارتباط میان مخترعان و کاربران، لی یک زبان برنامه‌نویسی به نام “HTML” (اچ‌تی‌ام‌ال) و یک مرورگر اینترنتی اولیه به نام “World Wide Web” توسعه داد. این سایت اولین بستری بود که به کاربران اجازه می‌داد تا از طریق آن اطلاعات را با هم به اشتراک بگذارند و به‌این‌ترتیب نقطه شروع رسمی اینترنت به‌عنوان یک فضای ارتباطی جهانی فراهم شد. از آن موقع تاکنون، حتی مراحل طراحی سایت با html نیز بسیار تغییر کرده است و شامل چند رکن ذیل می شود:
1. جمع آوری اطلاعات و نیازهای مشتری
مرحله اول در مراحل طراحی سایت با html، جمع‌آوری اطلاعات است. این مرحله اساسی‌ترین قدم در فرایند طراحی سایت است که تعیین نیازها، محتوا، و اهداف نهایی سایت را انجام می‌دهد. در این مرحله، اطلاعاتی مانند هدف کلی سایت، مخاطبان هدف، نیازهای کاربری، محتوای مورد نیاز، و تعداد صفحات مورد نیاز جمع‌آوری می‌شود.
این اطلاعات معمولاً از مشتری یا مالک سایت اخذ می‌شود و با بررسی بازار و رقبا، محتوا و ویژگی‌های مورد نیاز به دقت تعیین می‌شود. این مرحله می‌تواند به‌صورت جلسات مشترک بین توسعه‌دهندگان و مشتریان یا با استفاده از فرآیندهای تحقیقاتی و پرسش‌نامه‌ها صورت گیرد تا تمامی اطلاعات مورد نیاز برای شروع به کار جمع‌آوری شود.
2. برنامه ریزی و تعیین پلن
یکی دیگر از قسمت‌های مهم پس از جمع‌آوری نیازها و اطلاعات در روند مراحل ایجاد سایت حرفه‌ای، تعیین پلن اجرایی است. برنامه‌ریزی برای طراحی یک وب‌سایت با ارزش شامل مراحلی است که با دقت و توجه به جزئیات انجام می‌شود. ابتدا، تعیین اهداف اساسی وب‌سایت از جمله ارتقای شناخت برند، افزایش فروش، یا ارائه اطلاعات مهم است.
سپس، با تحلیل مخاطبان هدف و شناخت نیازها و تمایلات آن‌ها، محتوا و طراحی مناسب برای وب‌سایت را ایجاد می‌کنیم. ایجاد یک نقشه سایت جامع که تمام صفحات و ارتباطات آن را نشان می‌دهد، و سپس طراحی رابط کاربری با رنگ‌ها، فونت‌ها، و تصاویر جذاب، بخش‌های مختلف را تحت پوشش قرار می‌دهیم. در مرحله توسعه، با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی و فریم‌ورک‌های مناسب، وب‌سایت را به وجود می‌آوریم و در آخر مراحل تست و ارزیابی، کیفیت و عملکرد وب‌سایت را ارزیابی می‌کنیم. پس از راه‌اندازی، پشتیبانی و نگهداری مداوم برای حفظ و بهبود عملکرد وب‌سایت ضروری است تا تجربه کاربری بهینه و پایداری ارائه شود.
3. طرح اولیه wireframe
طرح اولیه یا Wireframe یک مرحله ضروری در فرایند مراحل ایجاد سایت حرفه‌ای است؛ این طرح، به‌صورت یک نمایش ساده و بدون زیبایی‌های گرافیکی از ساختار و ترتیب اجزای مختلف صفحه‌ی وب یا صفحه برنامه را نشان می‌دهد. طراحان با استفاده از وایرفریم، ایده‌ها و اهداف اولیه خود را در قالب یک چارچوب ساده و قابل‌فهم برای کارفرما و تیم توسعه نشان می‌دهند.
این نوع طراحی، به کمک ابزارهای ساده‌ای مانند مداد و کاغذ یا نرم‌افزارهای طراحی وایرفریم، انجام می‌شود. در این مرحله، توجه به جزئیات گرافیکی کم است و تمرکز بیشتر بر روی ساختار کلی، ترتیب و نحوه تعامل کاربر با صفحه است. این طرح اولیه برای ارتباط بهتر با کارفرما و تیم توسعه بسیار مفید است و می‌تواند به‌صورت پاراگرافی یا به‌صورت نمونه‌ای از نقاط کلیدی و اجزای صفحه، ارائه شود.
4. دیزاین و طراحی بصری
بخش طراحی و دیزاین وب‌سایت از مراحل ایجاد سایت حرفه‌ای است؛ زیرا اولین تعامل کاربر با وب‌سایت از طریق ظاهر و رابط کاربری اتفاق می‌افتد. در این مرحله، با استفاده از رویکردهای طراحی UI/UX، اقدام به ایجاد ظاهری زیبا، کاربرپسند و قابل‌دسترس برای وب‌سایت می‌شود. انتخاب رنگ‌ها، فونت‌ها، آیکون‌ها و تصاویر با دقت انجام می‌شود تا باعث جذب کاربران و افزایش تجربه کاربری مثبت شود.
همچنین، بخش‌های مختلف وب‌سایت مانند هدر، فوتر، منوها، فرم‌ها و بخش‌های محتوایی به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که کاربران بتوانند به‌راحتی به اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا کنند. از طریق طراحی و دیزاین مناسب، هدف ایجاد یک تجربه کاربری مثبت و جذاب است که کاربران را به بازدید و استفاده مداوم از وب‌سایت ترغیب کند.
5. کدنویسی و برنامه نویسی سایت
درج محتوای تست در بخش‌های مختلف سایت برای اطمینان از عملکرد صحیح و ارائه تجربه کاربری بهینه انجام می‌شود.
1. صفحه اصلی (Home Page): در این بخش، محتوای تست شامل ارزیابی از نمایش صحیح المان‌های اصلی مانند لوگو، منوی اصلی، و پیام‌های کلیدی است. همچنین، تست کارایی منوها و لینک‌ها برای اطمینان از ارتباط صحیح آن‌ها با صفحات دیگر صورت می‌گیرد.
2. صفحات محتوا: محتوای تست شامل ارزیابی از نمایش محتوای متنی، تصاویر، و ویدئوها است. هدف از این تست، بررسی قالب‌بندی صحیح و قابل‌فهم محتوا و همچنین اطمینان از بهینه بودن بارگذاری تصاویر و ویدئوها است.
3. فرم‌ها و ورود اطلاعات: در این قسمت، محتوای تست شامل ارزیابی از عملکرد صحیح فرم‌ها، اعتبارسنجی ورودی‌ها، و پیام‌های خطا و تأیید است. هدف این تست، اطمینان از ارسال و دریافت داده‌ها به شکل صحیح و انتقال داده مناسب به کاربران است.
4. ناوبری و لینک‌ها: در این بخش، محتوای تست شامل ارزیابی از عملکرد صحیح منوها، لینک سازی داخلی و خارجی، و دکمه‌های انتقال است. هدف این تست، اطمینان از ارتباط صحیح و قابل‌فهم بین صفحات و محتواهای مختلف سایت است.
با درج محتوای تست در این بخش‌ها، اطمینان حاصل می‌شود که وب‌سایت به طور کامل عملکرد می‌کند و تجربه کاربری بهینه را ارائه می‌دهد.
6. درج محتوای تست در بخش های مختلف سایت
کدنویسی و برنامه‌نویسی سایت بخش مهمی از فرایند توسعه وب‌سایت است که به‌وسیله زبان‌های برنامه‌نویسی مانند اچ تی ام ال، سی اس اس، جاوا اسکریپت، و پی اچ پی (یا زبان‌های دیگری مانند پایتون، روبی، و جاوا) صورت می‌گیرد. در این فرایند، توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان با استفاده از این زبان‌ها و فریم‌ورک‌های مربوطه، صفحات و ویژگی‌های مورد نیاز وب‌سایت را ایجاد می‌کنند.
به طور مثال، زبان اچ تی ام ال برای ساختاردهی و ایجاد اجزای اصلی صفحات وب مورد استفاده قرار می‌گیرد، سی اس اس برای طراحی و استایل دهی به این اجزا، جاوا اسکریپت برای اضافه‌کردن عملکردهای پویا و تعاملی مانند افکت‌ها و اعمال تغییرات به‌صورت دینامیک، و پی اچ پی برای تعامل با پایگاه‌داده و ایجاد بخش‌های پویا و پیچیده‌تر وب‌سایت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فرآیند نیازمند مهارت و دانش فنی بالا است و توسعه‌دهندگان معمولاً با استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های مدرن، بهینه‌سازی کد و ایجاد وب‌سایت‌هایی با کارایی و عملکرد بالا را فراهم می‌کنند.
7. کنترل عملکرد سایت طراحی شده
در کنار تمام بخش ها و مراحل طراحی سایت، کنترل عملکرد سایت طراحی شده یک فرآیند اساسی و پیچیده است که در تمام مراحل توسعه، اجرا و پشتیبانی وب‌سایت باید مورد توجه قرار گیرد. این فرآیند به‌منظور اطمینان از اینکه سایت به طور صحیح و بهینه کار می‌کند، محتوا به‌درستی بارگذاری می‌شود، و تجربه کاربری بهینه ارائه می‌شود، انجام می‌شود. از روش‌های مختلفی برای کنترل عملکرد سایت استفاده می‌شود، از جمله:
- تست و ارزیابی از مراحل ایجاد سایت حرفه‌ای: انجام تست‌های متعدد بر روی وب‌سایت برای بررسی عملکرد و کنترل لازم در صفحات، فرم‌ها، لینک‌ها و سایر اجزای مختلف سایت.
- مانیتورینگ و کنترل مستمر: استفاده از ابزارهای مانیتورینگ برای پیگیری و نظارت مستمر بر عملکرد سایت، شناسایی مشکلات و خطاها در زمان و رفع آن‌ها.
- پشتیبانی و به‌روزرسانی منظم از مراحل ایجاد سایت حرفه‌ای: ایجاد یک برنامه پشتیبانی و به‌روزرسانی منظم برای اعمال تغییرات و بهبود های لازم به کد و ساختار سایت به‌منظور ارتقاء عملکرد و امنیت.
- حفاظت امنیتی: اعمال تدابیر امنیتی مناسب برای جلوگیری از حملات مخرب، مانند استفاده از SSL برای رمزنگاری اطلاعات، استفاده از فایروال، رمزنگاری رمز عبور و…
- بهینه‌سازی و سرعت بخشی: بررسی و بهینه‌سازی عملکرد سایت برای افزایش سرعت بارگذاری صفحات و بهبود تجربه کاربری.
با این روش‌ها و فرآیندهای کنترلی، سایت طراحی شده می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد و تجربه کاربری بهتری را برای کاربران ارائه دهد.
8. تست و لانچ سایت
ضمن تمام قسمت‌ها، در مرحله تست، انواع مختلفی از آزمون‌ها بر روی وب‌سایت انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سایت به‌درستی عمل می‌کند و همه اجزای آن به شکل صحیح کار می‌کنند. این آزمون‌ها شامل تست‌های عملکردی، کاربری، امنیتی، واحد، و تکاملی است. در هر مرحله از توسعه، تست‌های مناسب متناسب با نیازهای سایت انجام می‌شود و مشکلات و باگ‌های موجود شناسایی و رفع می‌شوند.
پس از انجام تست‌ها و اطمینان از عملکرد صحیح سایت، مرحله لانچ یا راه‌اندازی آغاز می‌شود. در این مرحله، سایت آماده‌به‌کار برای استفاده عمومی می‌شود و اعمال نهایی مورد نیاز برای راه‌اندازی سایت انجام می‌شود. این شامل انتقال فایل‌های سایت به سرورهای مورد نظر، اعمال تنظیمات لازم برای عملکرد صحیح سایت، و تست نهایی برای اطمینان از اینکه سایت به‌درستی بارگذاری و قابل‌دسترس است. سپس سایت به‌صورت عمومی لانچ می‌شود و کاربران قادر به استفاده از آن می‌شوند.
با انجام دقیق و کامل این دو مرحله، اطمینان حاصل می‌شود که سایت به‌درستی عمل می‌کند و تجربه کاربری مثبتی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
9. مانیتورینگ سایت و به‌روزرسانی
مانیتورینگ سایت و به‌روزرسانی آن دو فعالیت اساسی در حفظ عملکرد و بهبود پایداری وب‌سایت هستند. در فعالیت مانیتورینگ، استفاده از ابزارها و سیستم‌های مانیتورینگ برای نظارت مداوم بر عملکرد سایت و شناسایی مشکلات و خطاها از جمله زمان بارگذاری صفحات، پاسخگویی سرور، وضعیت پایگاه‌داده و سایر عوامل انجام می‌شود. این فعالیت به وب‌مستران امکان می‌دهد تا به سرعت به مشکلات و خطاها پی ببرند و اقدامات لازم برای رفع آن‌ها را انجام دهند.
در مرحله به‌روزرسانی، تغییرات و بهبودهای لازم برای بهبود عملکرد، امنیت و کارایی وب‌سایت اعمال می‌شود. این شامل به‌روزرسانی سیستم‌عامل، فریم‌ورک‌ها، پلاگین‌ها و افزونه‌ها، و همچنین اعمال تغییرات در کد و ساختار وب‌سایت می‌شود. این به‌روزرسانی‌ها معمولاً در مقابل تهدیدات امنیتی، بهبود عملکرد و تجربه کاربری، و افزایش قابلیت اطمینان و پایداری انجام می‌شود.
به‌طورکلی، انجام فعالیت‌های مانیتورینگ و به‌روزرسانی به‌عنوان یک فرآیند مداوم و مستمر، امکان حفظ و بهبود عملکرد وب‌سایت و ارائه یک تجربه بهتر به کاربران را فراهم می‌کند.
نکات مهم برای اجرای بهتر در مراحل طراحی سایت
تا اینجا به این موضوع پرداختیم که طراحی سایت چه مراحلی دارد. اکنون یک سری نکات کلیدی و المان‌های مهم وجود دارد که طراح سایت، از همان ابتدا و بخش کدنویسی، باید آن‌ها را با دقت عمل بالایی اجرا کرده و همین‌طور روند توسعه را پیش ببرد؛
1. امنیت: اعمال معیارهای امنیتی مانند استفاده از HTTPS، احراز هویت و رمزنگاری برای حفاظت از اطلاعات کاربران در انتقال اطلاعات.
2. ریسپانسیو: اطمینان از نمایش مناسب وب‌سایت بر روی انواع دستگاه‌ها و اندازه‌های صفحه مختلف با استفاده از طراحی واکنش‌پذیر.
3. بهینه‌سازی سئو: اعمال فنون بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو به‌منظور افزایش رتبه‌بندی وب‌سایت در نتایج جستجو.
4. سرعت بارگذاری: بهبود عملکرد و سرعت بارگذاری صفحات وب‌سایت با بهینه‌سازی تصاویر، کاهش حجم داده فایل‌های CSS و جاوا اسکریپت و استفاده از سرویس‌های CDN.
5. تجربه کاربری با کیفیت (UX): ایجاد تجربه کاربری مثبت با طراحی منطقی و آسان، راهنمایی مناسب برای کاربران، و ایجاد ارتباط موثر با کاربران.
6. آزمون و ارزیابی نهایی منوها و بخش‌ها: انجام آزمون‌ها و ارزیابی‌های مداوم برای بهبود عملکرد و کارایی وب‌سایت و بهبود تجربه کاربری.