شبکه اجتماعی مثل یک مغازه هست که شما هیچ اجاره‌ای براش پرداخت نمی‌کنید و به طیف وسیعی از مخاطبان‌تون هم دسترسی دارید. سوشال مدیا مارکتینگ یا بازاریابی شبکه‌های اجتماعی یکی از شاخه‌های مهم دیجیتال مارکتینگ به شمار میاد. من اینجا در مورد SMM بهتون یک سری سرنخ دادم؛ ولی باید بدونید که برای کسب مهارت توی این زمینه خوندن یک مقاله کافی نیست؛ بلکه نیاز به آموزش اصولی داره؛ بعدش هم باید تجربه کسب کنید و تلخی و شیرینی این راه رو بچشید تا خودتون خبره بشید.
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی یا SMM چیست؟
SMM مخفف شده عبارت Social Media Marketing به معنی بازاریابی شبکه‌های اجتماعی هست. وقتی شما از یک شبکه اجتماعی برای دست پیدا کردن به بازار و مخاطب هدف‌تون استفاده می‌کنید، یعنی بازاریابی شبکه اجتماعی انجام دادید.
حالا این مدل از بازاریابی رو هر کی هرجور دلش خواست نمی‌تونه انجام بده که؛ حتما هم دیدین افرادی رو که یک اکانت اینستاگرام می‌سازن و شروع می‌کنن تند تند عکس محصولات‌شون رو گذاشتن! بعد انتظار فروش هم دارن.
باید بگم که اگه برندسازی، فروش و موفقیت خوب توی سوشال مدیا می‌خواید اینطوری نمیشه؛ بلکه باید اصول و قاعده‌ش رو یاد بگیرید که اینجا می‌خوام راجع بهش صحبت کنم.
یه نکته ریز همین اول بگم؛ ببینید فعالیت و سرمایه گذاری روی انواع بازاریابی شبکه‌های اجتماعی به تنهایی کافی نیست؛ بلکه لازمه اول یک شناسنامه درست و حسابی برای کسب و کارتون بسازید که اون شناسنامه، سایت هست.
سوشال مدیا قراره فقط شما رو به مخاطب‌تون نزدیک‌تر کنه و بیشتر در دسترسش قرار بگیرید.
یکم بعدتر توضیح میدم که چرا داشتن سایت قبل از فعالیت و بازاریابی توی شبکه اجتماعی برای کسب و کارتون حیاتیه.
چرا باید روی سوشال مدیا مارکتینگ سرمایه گذاری کنیم؟
کسی رو می‌شناسید که شبکه‌های اجتماعی رو نشناسه یا اصلا توی این پلتفرم‌ها اکانت نداشته باشه؟ من که نمی‌شناسم! الان دیگه از نوجوون‌ها بگیر تا مامان بزرگ بابابزرگ‌ها پیگیر همه چی توی اینستاگرام، تلگرام و… هستن. هدفم از گفتن این حرفا این بود که بگم شبکه‌های اجتماعی جامعه مخاطب خیلی بالایی دارن و محلی هستند که مخاطب کسب و کارِ شما روزانه اونجا حضور داره؛ پس چرا از این ظرفیت فوق العاده استفاده نکنیم؟ اصلی‌ترین دلیل استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای بازاریابی هم همینه؛ یعنی می‌خوایم مخاطب ما رو ببینه و بشناسه، بتونیم به تعداد مخاطبان بیشتری دسترسی پیدا کنیم و به اصطلاح لید جمع کنیم؛ در نهایت مشتری بیشتری جذب کنیم.
آیا لازمه همه کسب و کارها از SMM استفاده کنن؟
ما گفتیم که حضور و بازاریابی شبکه‌های اجتماعی خیلی خوبه، فایده داره و اینا؛ ولی اول باید ببینید اصلا هدف‌تون از حضور توی این پلتفرم چیه و چه انتظاری ازش دارید؟ آیا این مدل از بازاریابی انتظار شما رو برآورده می‌کنه و شما رو به خواسته‌تون می‌رسونه؟
از اونجایی که سرمایه گذاری روی انواع بازاریابی شبکه‌های اجتماعی هزینه بالاتری نسبت به بقیه روش‌های دیجیتال مارکتینگ داره، بهتره با استراتژی پیش برید و اول ببینید اصلا کسب و کارتون بهش نیازی داره یا نه؟
من چند نمونه از حوزه‌هایی که SMM براشون سود آوره این پایین براتون آوردم، ولی این دلیلی بر این نیست که حوزه‌هایی که اینجا نیستن اصلا نباید وارد سوشال مدیا بشن؛ این تصمیم بزرگ نیاز به چندین جلسه مشاوره دیجیتال مارکتینگ داره.
حوزه‌هایی که توی مارکتینگ رسانه‌های اجتماعی خوب عمل می‌کنن:
- محصولات مربوط به زیبایی، سلامت و محصولات ورزشی
- کالاهای لاکچری
- فروشگاه‌های اینترنتی
- برندهای معروف
- محصولات مربوط به کودکان
- کسب و کارهایی که می‌خوان روی تبلیغات سرمایه گذاری کنن
آشنایی با انواع بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی انواع مختلفی داره که هر کدوم از اونا متناسب با نوع کسب و کار شما و همچنین مخاطبین هدف شما کاربردی تاثیرگذار خواهد داشت. در ادامه انواع بازاریابی شبکه اجتماعی رو معرفی خواهیم کرد:
اشتراک گذاری ویدئو: با توجه به نوع کسب و کار خود و مخاطبینی که با آن‌ها سروکار دارید، می‌توانید ویدئوهای مختلفی را تولید و آپلود کنید. اشتراک گذاری ویدئو در یوتیوب ضمن اینکه نوعی روش سرمایه گذاری است، می‌تونه نوعی منبع درآمد نیز محسوب شه.
اشتراک گذاری تصاویر: از جمله امکاناتی که در شبکه‌هایی همچون اینستاگرام، اسنپ چت و پینترست موجوده بارگذاری تصاویره. با استفاده از تصاویر ضمن اینکه مخاطب رو با خود همراه می‌کنید و اونا رو با روزمرگی‌های کسب و کار خود آشنا می‌کنید اعتماد سازی نیز شکل می‌گیرد.
میکروبلاگینگ: نوعی وبلاگ نویسی است که به کاربران این امکان را میده تا با نوشتن متن‌های کوتاه ضمن بازاریابی و فروش بیشتر با مخاطب نیز ارتباط برقرار کند.
شبکه سازی اجتماعی: شبکه سازی اجتماعی در شبکه‌هایی همچون فیسبوک و لینکدین بسیار رایجه.
پیش نیاز ورود به شبکه‌های اجتماعی چیه؟
بعد از اینکه مطمئن شدید و تصمیم گرفتید سرمایه گذاری روی مارکتینگ رسانه‌های اجتماعی رو شروع کنید، لازمه که توانایی‌های سازمان‌تون توی اجرای این کار رو بسنجید. توی این مرحله اگه دیدید سازمان‌تون دانش یا توانایی لازم رو نداره، بهتره برون سپاری کنید؛ اگر هم این چنین مشکلی درون سازمان وجود نداره، پیش نیازها رو آماده کنید و شروع!
3 تا پیش نیاز خیلی اساسی برای ورود به Social Media هست:
- وب سایت
- بودجه
- ابزار برای آنالیز
وب سایت
چرا میگم قبل از ورود و فعالیت توی شبکه‌های اجتماعی باید سایت داشته باشید؟ فرض کنید یک فروشگاه میاد در سطح شهر کلی تبلیغات می‌کنه و برند خودش رو به گوش مردم می‌رسونه؛ حالا این فروشگاه اگه یک مغازه فیزیکی یا آنلاین نداشته باشه که محصولش رو توش بفروشه چه اتفاقی می‌افته؟ خب مردم از کجا خرید کنن؟ حتما می‌گید اینطوری نمیشه که! آره نمیشه. اینجا هم بحث دقیقا همینه؛ ممکنه وقتی هنوز برندتون توی شبکه‌های اجتماعی نوپاست بتونید از طریق دایرکت و… جواب مشتری رو بدید و مشکلی هم پیش نیاد، ولی وقتی رشد کنید و تعداد مخاطب‌تون بره بالا دیگه نمی‌تونید کنترلش کنید و نیاز به یک سیستم پیشرفته‌تر مثل سایت خواهید داشت.
از طرفی، همونطور که بالاتر هم گفتم، سایت برای کسب و کار آنلاین حکم شناسنامه رو داره؛ مخاطب به کسب و کاری که یک سایت درست حسابی داره خیلی بیشتر اعتماد می‌کنه نسبت به یک اکانت اینستاگرام خشک و خالی!
اگه بتونید ترافیک زیادی رو از سمت سوشال مدیا به سایت بفرستید، توی گوگل هم اعتبار زیادی دریافت می‌کنید.
در کنار Social Media، قدرت سئو و گوگل رو هم نباید دست کم بگیرید.
بودجه
سنجیدن میزان بودجه یکی از اصلی‌ترین کارهایی هست که باید انجام بدید. موفقیت توی این حوزه، در کنار تولید محتوای جذاب، نیاز به تبلیغات شبکه‌های اجتماعی داره؛ و تبلیغات هم که هزینه می‌خواد. پس با تحقیق بازار بودجه لازم رو برآورد کنید. اینکه حضور کسب و کار توی این پلتفرم‌ها نیاز به هزینه و بودجه داره، می‌تونه یکی از معایب بازاریابی شبکه‌های اجتماعی به حساب بیاد.
ابزار برای آنالیز
منظورم از آنالیز، یک ابزاری هست که بتونید باهاش نتایج کمپین‌ها رو رصد کنید. اگه تبلیغات توی شبکه‌های اجتماعی انجام بدید و ندونید چقدر براتون مخاطب آورده و چقدر درآمدتون رو افزایش داده انگار بودجه‌تون رو هدر دادید؛ برای اینکه این اتفاق نیفته باید حتما یک ابزار برای رصد کردن این داده‌ها داشته باشید.
5 پایه بازاریابی شبکه اجتماعی (Social Media Marketing)
بازاریابی همه جا اصول خاص خودش رو داره؛ توی شبکه‌های اجتماعی هم داستان همینه. اگه طبق اصول پیش نرید، مشتری شما اون هدف نهایی کسب و کارتون رو انجام نخواهد داد و به عبارتی اون رو توی نقشه سفر مشتری درست هدایت کنید. حالا این هدف می‌تونه خرید باشه، ارسال یک نظر باشه یا هر چیز دیگه‌ای.
توی سوشال مدیا این اصول به صورت زیر هستند:
استراتژی شبکه اجتماعی
هر موفقیتی با یک استراتژی درست و حسابی رقم خورده. برای موفقیت توی شبکه‌های اجتماعی هم نیاز به استراتژی دارید.
هدفم چیه؟
شما باید بدونید کجا ایستادید، در نهایت می‌خواید به چی برسید، اهداف‌تون چیا هستند و برای رسیدن به این اهداف نیازه چه گام‌هایی بردارید؟
کجا می‌خوام فعالیت کنم؟
بعد از اینکه اینا مشخص شد، لازمه بدونید که می‌خواید روی کدوم پلتفرم شبکه اجتماعی کار کنید؟ مخاطب‌تون کجا بیشتر حضور داره؟ اینستاگرام؟ لینکدین؟ یوتیوب؟ … . باید دقت کنید که بهترین شبکه اجتماعی وجود نداره و باید با توجه به ماهیت کسب و کارتون پلتفرم مناسب رو انتخاب کنید.
چه نوع محتوایی رو می‌خوام به اشتراک بزارم؟
اینجا باید بسنجید که مخاطب‌تون چه مدل محتوایی رو بیشتر می‌پسنده و چی بیشتر جذبش می‌کنه؟ می‌خواید محتوای آموزشی منتشر کنید یا سرگرمی؟ مخاطب ویدیو دوست داره یا پادکست؟
برنامه ریزی و انتشار
بعد از اینکه استراتژی کامل مشخص شد، با یک تقویم محتوایی تر و تمیز فعالیت رو شروع کنید و محتوا رو منتشر کنید. حضور مداوم شما توی شبکه‌های اجتماعی خیلی مهمه؛ کاربر باید انقدر شما رو توی این فضا فعال ببینه که به بودن‌تون و دیدن محتواتون عادت کنه.
یک سری ابزارها هم هستند که بهتون توی مدیریت و انتشار محتوا توی شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کنن.
ابزارهای خارجی زیادی برای این کار هستن؛ ولی توی ایران می‌تونید از نوین هاب استفاده کنید.
با این ابزارها می‌تونید هر چندتا پستی که می‌خواید رو بارگذاری و زمانبندی کنید تا خودش سر زمان مشخص شده منتشر بشه.
تعامل و به گوش بقیه رسوندن
توانایی شبکه سازی خیلی توی Social Media اهمیت داره. آلبرت لزلو بارابسی توی کتاب فرمول موفقیت میگه: ((عملکردها، موفقیت را می‌سازند ولی وقتی عملکرد قابل سنجش نباشد، شبکه‌ها باعث موفقیت می‌شوند.))
پس عملکرد خیلی مهمه؛ ولی اون چیزی که ما و کیفیت عملکردمون رو به گوش بقیه می‌رسونه، شبکه سازی و تعامل با بقیه است. اگه بتونید یه جور جذاب خودتون رو به گوش مخاطب‌تون برسونید، مخاطب در مورد شما صحبت می‌کنه و به عبارتی بازاریابی ویروسی انجام میشه.
آنالیز و گزارش
حتما لازمه بدونید بعد بازاریابی محتوا و انتشار، چطور عمل کردید و کارهاتون چه بازخوردی داشته؟ برای بهتر نتیجه گرفتن لازمه بدونید که تعداد مخاطبان‌تون نسبت به ماه پیش بالاتر رفته یا نه؟ تعامل با مشتری افزایش پیدا کرده یا کاهش؟ مخاطبان کدوم مدل محتوا رو بیشتر دوست دارن؟
همه این‌ها با آنالیز گزارش‌ها قابل انجامه. به عنوان مثال، توی اینستاگرام هم یک قابلیت به نام Insight داره و هم یک سری ابزار هست که پیج رو آنالیز می‌کنه و گزارش میده.
تبلیغات شبکه‌های اجتماعی
خیلی خوبه که یک قسمت از بودجه‌تون رو به تبلیغات شبکه‌های اجتماعی اختصاص بدید. اینطوری می‌تونید به تعداد مخاطب خیلی بیشتری دسترسی داشته باشید.
این روزا پلتفرم‌های تبلیغاتی شبکه‌های اجتماعی انقدر قدرتمند هستند که می‌تونید دقیقاً مشخص کنید که تبلیغات‌تون رو به چه کسی نشون بدید. شما می‌تونید مخاطبان هدف رو براساس جمعیت، علایق، رفتارها و موارد دیگه تشخیص بدید و جذب‌شون کنید.
معرفی انواع استراتژی‌های بازاریابی رسانه‌های اجتماعی
استراتژی‌های مختلفی برای بازاریابی شبکه‌های اجتماعی وجود داره که در ادامه به صورت خلاصه اونا رو معرفی می‌کنیم.
- برگزاری مسابقات و برنامه‌های چالشی: این روزا حتما در اینستاگرام با مسابقاتی مواجه شدید که در ازای فالو کردن برخی پیج‌های خاص جوایزی همچون آیفون 13، دلار و طلا ارائه می‌دهند.
- همکاری با اینفلوئنسرها: حتما افرادی رو به عنوان بلاگر یا اینفلوئنسر دنبال می‌کنید. این افراد به واسطه اعتماد و محبوبیتی که در بین مردم دارند تبلیغات انجام می‌دهند و کاربران با گفته اونا پیج های مورد نیاز خود را فالو می‌کنند.
- شخصیت سازی برای برند: بسیاری از برندها با استفاده از تصاویر گرافیکی، خلق چهره‌های ماورا طبیعی و حتی کارتونی شما رو با خودشون همراه می‌کنند. این تصویر به المان برندها تبدیل شده و با مشاهده آن‌ها به صورت ناخودآگاه برند موردنظر در ذهن شما تداعی میشه.
- نمایش روزمرگی‌ها یا جنبه‌های جذاب کسب و کار خود برای ایجاد انگیزه در مخاطب برای اینکه شما را دنبال کند.
- تعامل با مخاطبین از طریق امکاناتی که پلتفرم در اختیار شما قرار داده همچون لایو یا Question box
- انتشار اخبار جالب و جذاب حوزه کاری خود
- بازنشر محتواهایی که توسط مخاطبین برای شما ارسال شده (با کسب اجازه از کاربر)
- داستان سرایی
- تولید و تدوین کلیپ‌های چالشی و ترند.
مواردی که گفته شد قسمت محدودی از استراتژی‌های بازاریابی شبکه‌های اجتماعی بود. قطعا صدها تکنیک و ترفند دیگر نیز وجود دارد که شما از آن اطلاع ندارید و با دریافت مشاوره از تیم DMHouse می‌توانید از اونا مطلع شید.
مزایا و معایب سوشال مدیا مارکتینگ چیه؟
بیاین برای گفتن مزایا و معایب بازاریابی شبکه‌های اجتماعی اول از مزایای سوشال مدیا مارکتینگ شروع کنیم، می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سوشال مدیا محدودیت جغرافیایی نداره.
- خیلی راحت می‌تونی با مخاطبت ارتباط بگیری.
- تعداد زیادی از آدم‌ها توش حضور دارن.
- می‌تونی با ارتباط صمیمی با مشتری، اون رو به یک دوست وفادار برای برندت تبدیل کنی.
- راحت می‌تونی رقبات رو رصد کنی.
حالا انقد تعریف کردیم، شبکه‌های اجتماعی کلا هم بی عیب نیستن؛ معایب بازاریابی شبکه‌های اجتماعی عبارتند از:
- نیاز داره واسش زمان صرف کنی و هزینه پرداخت کنی.
- باید بتونی نظرات منفی رو هم قبول کنی.
- رقابت خیلی بالاست.
- حجم محتوایی که منتشر میشه خیلی بالاست.